www.gadki.lublin.pl www.gadki.lublin.pl/aktualnosci www.gadki.lublin.pl/encyklopedia www.gadki.lublin.pl//gadki www.gadki.lublin.pl/pfm www.gadki.lublin.pl/aktualnosci wersja polska
english version
wersja polska
english version
strona główna
A B C D E F G H I J K K Ł M  
Newsletter
  


Kapela ze Wsi Warszawa
Kroke
Orkiestra św. Mikołaja
Trebunie-Tutki
Kwartet Jorgi
Kapela Brodów
Zespół Polski
Carrantuohill


prof.Jan Adamowski
Maria Baliszewska
prof. Jerzy Bartmiński
Małgorzata Jędruch
Agnieszka Matecka
Tomasz Janas
Wojciech Ossowski


Pierwszy i drugi byt folkloru - prof. Anna Czekanowska
"Folklor i folkloryzm wczoraj, dziś i jutro"
- prof. Jan Stęszewski

"Sacrum w kulturze ludowej" - prof. Józef Styk
"Muzyka ludowa a twórczość kompozytorów" - prof. Piotr Dahlig
"Folkloryzm nauk
o kulturze ludowej"
- prof. Piotr Kowalski

Czy trzeba podnosić ludowe do ludzkości?"
- Andrzej "Ibis" Wróblewski

"Folk w Polsce - próba prezentacji" - Tomasz Janas
"Powrót do korzeni
a moda" - Magdalena Sztandara

"Co to jest muzyka folkowa?" - Marcin Skrzypek
Między muzyką wsi
a folkiem - Marcin Skrzypek

Folk jest podłużny - Marcin Skrzypek
"Imiona folku" - Ewa Wróbel
"Oblicza folkloryzmu we współczesnej kulturze - prolegomena" - Tomasz Rokosz
"Od zina do profesjonalnego magazynu. Historia Pisma Folkowego Gadki z Chatki"
- Maciej Łata


wkrótce więcej...

N O P R Q S T U V W X Y Z Ź ¯

Adamowski Jan, prof.Adamów JarosławAire AndaluzAires de los AndesAjagoreAjde Jano AliansAlmoraimaAltipampaAnan na Eireann An Choisir Andruszko Jerzy Ani Drgnie Ania z Zielonego WzgórzaArcachArchintaArenosa Ars Nova Asunta Atman

 

zoomAdamowski Jan, prof.wykładowca na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie (filologia polska, kulturoznawstwo). Językoznawca i folklorysta. Juror Festiwalu Muzyki Ludowej Hasło w Encyklopedii Polskiego Folku "Mikołajki Folkowe" w Lublinie (w latach 1996 i 2002). Autor prac naukowych, między innymi "W polu lipejka..." (Zamość 1988), "Kategoria przestrzeni w folklorze. Studium etnolingwistyczne" (Lublin 2000), "Śpiewanejki moje. Najwybitniejsi śpiewacy ludowi Lubelszczyzny i ich repertuar" (Lublin 2003). Redaktor "Kazimierskich nut". Należy do redakcji kwartalnika "Twórczość Ludowa". W 2004 otrzymał nagrodę "Ludowy Oskar", przyznaną przez Stowarzyszenie Twórców Ludowych w Lublinie. Badacz i zbieracz folkloru, którego publikacje stanowią cenne źródło dla muzyków folkowych. Współpracownik i doradca naukowy Pisma Folkowego "Gadki z Chatki".

O typach i odmianach gatunkowych kolęd polskich - artykuł
Czy istnieje folklor współczesny? - artykuł
Współczesne sobótki? - sonda
Jan Adamowski, "Tam na Podlasiu" Lublin 1994 - prezentacja książki
Jan Adamowski "Śpiewanejki moje" Lublin 2003 - prezentacja ksiązki
Zdaniem jurora - Nagroda im. Oskara Kolberga dla Domu Tańca - wywiad



 

zoomAdamów Jarosławklarnecista pochodzący ze Stalowej Woli; urodzony w 1976. Ukończył Akademię Muzyczną w Łodzi. Karierę folkową rozpoczął w zespole Hasło w Encyklopedii Polskiego Folku Się Gra inspirującym się muzyką bałkańską, żydowską i polską, a działającym w latach 1997 - 2001 (po odejściu założyciela Hasło w Encyklopedii Polskiego Folku Bogdana Brachy i gitarzysty Tomasza Rokosza kapela działa jako Się Gra Trio). Wraz z tym zespołem Adamów nagrał płytę "Się Gra" i zdobył II nagrodę na I Festiwalu Polskiego Radia "Nowa Tradycja" w 1998 (tegoż roku grupa wystąpiła jako reprezentant Polskiego Radia na Festiwalu Folkowym Europejskiej Unii Radiowej w Portoroż w Chorwacji). Nagrana przez Się Gra płyta otrzymała tytuł Folkowego Fonogramu Roku 2000. W 2002 - jako Jarek Adamów - zaczął realizować własne projekty muzyczne. Na V Festiwalu Muzyki Folkowej Polskiego Radia Hasło w Encyklopedii Polskiego Folku "Nowa Tradycja" w 2002 wraz z Markiem Dudrą (bęben) otrzymał II nagrodę za, wykonywane w ciekawy i oszczędny sposób, archaiczne pieśni dziadowskie z towarzyszeniem liry korbowej. W repertuarze znalazły się też kompozycje własne Adamowa inspirowane głównie polskim i żydowskim folklorem muzycznym. Przez pewien czas artysta współpracował z Hasło w Encyklopedii Polskiego Folku Jahiar Group. Opracował i wykonuje muzykę do spektaklu "Tajbełe i demon" (w reżyserii Tomasza Pietrasiewicza), powstałego w Ośrodku "Brama Grodzka Teatr NN" w Lublinie w 2002. W 2003 nagrał solową płytę "Songs of the Medieval Polish Bards", na której znalazło się dziewięć utworów inspirowanych folklorem żydowskim i polskim. Adamów gra na niej na klarnecie, lirze korbowej, bębnie, sopiłkach oraz śpiewa. Płyta zdobyła III miejsce w konkursie Folkowy Fonogram Roku 2003 organizowanym w ramach VII Festiwalu "Nowa Tradycja". Dyskografia: "Się Gra" CD, MTJ 2000; "Songs of the Medieval Polish Bards" CD, Global Village Music & Old Country Music, BMI 2003.

 

Aire Andaluzzespół powstały w 2001 w Krakowie, z inicjatywy Adama i Krzysztofa Hliniaków. Grupa prezentuje taniec, śpiew i muzykę flamenco. Preferuje tradycyjne flamenco puro. Spośród stylów palos flamenco najważniejsze są dla niej soleares i bulerias. Inspiracją dla twórczości zespołu jest przede wszystkim muzyka Cyganów andaluzyjskich, muzyka hiszpańska, kubańska i latynoska. www.aireandaluz.republika.pl MP3

 

zoomAires de los Andesduet gitarowy założony w lipcu 2002 w Krzyżowej. Obecnie działa w Lublinie. Tworzą go Jorge Paweł Castańeda (gitara klasyczna, charango, śpiew) oraz Jakub Niedoborek (gitara klasyczna i flamenco). Repertuar zespołu stanowi tradycyjna muzyka Andów peruwiańskich i boliwijskich oraz starsze i nowsze formy folkloru latynoamerykańskiego, również z Chile i Argentyny. Muzyczne poszukiwania grupy sięgają do wczesnego baroku hiszpańskiego. Hiszpańska muzyka dawna doprowadziła zespół do flamenco opracowanego na dwie gitary. Połączenie tych trzech różnych stylów stanowi próbę odnalezienia związków pomiędzy dzisiejszym folklorem latynoamerykańskim, a dawną muzyką hiszpańską i flamenco. W 2002 grupa otrzymała II nagrodę w konkursie "Scena Otwarta" Festiwalu Muzyki Ludowej Hasło w Encyklopedii Polskiego Folku "Mikołajki Folkowe" w Lublinie. Nagrania koncertowe zarejestrowane podczas Lubuskiego Weekendu Gitarowego 2003 znalazły się na składance wydanej przez organizatorów festiwalu. MP3

 

zoomAjagorefolkrockowa grupa z Tczewa, działająca w latach 1998 - 2002. Została powołana do życia po rozpadzie trójmiejskiej formacji Hasło w Encyklopedii Polskiego Folku Szela. Muzycy zakładający Ajagore - Piotr Góra, Sławomir Kornas i Krzysztof Paul - byli wcześniej muzykami ostatnich składów Szeli, a ich pierwsze utwory stanowiły niezarejestrowane piosenki z repertuaru tejże grupy. Później w składzie pojawili się Maciej Kortas i Jowita Tabaszewska. Muzycy Ajagore podjęli, rozpoczętą przez siebie w Szeli, próbę nowego odczytania polskiej muzyki ludowej z jej melodyką i tradycyjnymi tekstami. Tradycja traktowana była dość swobodnie. Nie wykorzystywano ludowych instrumentów (w skład instrumentarium wchodziła perkusja, gitary elektryczne, keybord), nie chcąc odtwarzać dawnych wzorów. Źródłem muzycznych motywów był dla kapeli zbiór Oskara Kolberga. Oryginalne teksty w czasie opracowywania pozostawały niezmienione. Zespół czerpał z poezji sowizdrzalskiej. Do takich wierszy pisał własną muzykę, odpowiadającą charakterem poetyckim formom. W sierpniu 1999 nagrał materiał na pierwszą płytę - "Ajagore" (ukazała się na początku 2000). Jest ona zbiorem dwunastu, przeważnie ludowych, tematów w nowoczesnej oprawie. W 2002 Ajagore rozwiązało się, choć zdarzają się sporadyczne koncerty grupy. Formacji zarzucano, że powtarza historię muzyki i że jej folkrockowy język dawno już stracił na aktualności i atrakcyjności, że tak grało się w latach 70. Ajagore czerpało z rodzimego folkloru, tkwiąc muzycznymi korzeniami w sztuce Fairport Convention, sztuce bardziej komponowanej niż improwizowanej. Dyskografia: "Ajagore" CD, Futurex 1999.www.tcz.pl MP3

 

Ajde Janozespół prowadzony przez Artura Wójcika z Sierry Manty; składający się z dzieci i młodzieży z Ząbkowic Śląskich i okolic, wykonujących muzykę bałkańską. Zadebiutował w styczniu 1997 koncertem kolęd w Srebrnej Górze. Od kwietnia 1998, zebrany na nowo przez Artura Wójcika (nauczyciela muzyki w Srebrnej Górze), zajął się rytmami aksakowymi, muzyką bułgarską i turecką, z którymi Wójcik zetknął się na próbie Sierry Manty. Instrumentarium zespołu zdradzało pokrewieństwo z Sierrą Mantą bowiem młodzi muzycy grali na quenach, charango, a także na różnego rodzaju przeszkadzajkach. Pojawiały się też instrumenty klawiszowe, bębny z zestawu perkusyjnego i akordeon. Grupa zyskała poparcie Gminnego Ośrodka Kultury w Srebrnej Górze, dzięki któremu mogła istnieć. Zakończyła działalność w 1998.

 

Alianskapela punkowa powstała w 1999 w Pile. Wykorzystuje w swojej twórczości elementy reggae i muzyki ludowej.www.alians.art.pl CLIPMP3

 

Almoraimazespół flamenco, działający w latach 1994 - 1998 w Lublinie. Do założycieli grupy - Andrzeja Lewockiego i Piotra Czyżewskiego (gitary flamenco) - dołączyła w rok po jej powstaniu Agnieszka Karakula (śpiew), a nieco później Grzegorz "Dolores" Drozd (instrumenty perkusyjne). Nazwa nazwiązywała do twórczości Paco de Lucia - "Al Moraima" to tytuł jednej z jego płyt. Repertuar kapeli stanowiły przede wszystkim różne style flamenco, również samba czy bossa nova. Działalność zespołu była nastawiona głównie na tworzenie środowiska flamenco w Lublinie, co z czasem (w 1997) zaowocowało powstaniem Lubelskiej Szkoły Flamenco przy Fundacji "Godne Życie". Zespół zakończył swą działalność, gdy większość muzyków, po ukończeniu studiów, wyjechała z Lublina.
Andrzej Lewocki, współtwórca Almoraimy, odgrywa kluczową rolę w lubelskim środowisku flamenco. Edukację zaczynał w szkole muzycznej, w klasie gitary klasycznej. Flamenco uczył się w Warszawskiej Szkole Flamenco "Studio Flamenco" u Marka Krajewskiego. Współpracował z wieloma muzykami tworząc między innymi El Puerto (duet gitarowy z Robertem Słuckim) oraz od 1998 zespół Por Fiesta. Obecnie współpracuje z Tiento Flemenco, Małgorzatą Matuszewską, Studio Flamenco oraz Joszkiem Brodą. Nagrywa dla radia i telewizji; działa jako muzyk studyjny.

 

Altipampapolsko-południowoamerykańska kapela wykonująca typową muzykę z Peru, Boliwii i Ekwadoru, istniejąca w Polsce na początku lat 90., u zarania ruchu folkowego. Wystąpiła między innymi na Hasło w Encyklopedii Polskiego Folku "Mikołajkach Folkowych" w 1992.

 

Anan na Eireanngrupa założona w 2002 w Sandomierzu przez Jacka Kuźmickiego, pasjonata muzyki celtyckiej i irish bouzouki, który pozostałych muzyków zespołu znalazł za pośrednictwem Internetu. Obecnie zespół liczy pięć osób grających na wielu instrumentach charakterystycznych dla muzyki irlandzkiej, takich jak cittern, whistle, bodhran.

 

An Choisirpowstały w 2000 w Poznaniu zespół tańca irlandzkiego związany z tamtejszym Towarzystwem Polsko-Irlandzkim. www.anchoisir.art.pl

 

zoomAndruszko Jerzydrumlista i malarz. Mieszka w Brzegu; urodzony w 1955. Jest jednym z kilku wirtuozów drumli w Polsce. Gra na niej od 30 lat, obecnie ma 17 rodzajów tego instrumentu z trzech kontynentów. Dzięki całkowitemu poświęceniu się zgłębianiu tajników drumli, zna wiele unikalnych technik gry na niej. Jego autorskie improwizacje są pełne melodii, ale jednocześnie nie brak w nich oryginalnych rytmów. Od wielu lat prowadzi warsztaty. Występował między innymi na Internationales Maultrommel Festival Molln w Austrii (1998) i International Jew's Harp Festival w Rauland w Norwegii (2002) jako jedyny Polak spośród szesnastu zaproszonych muzyków. Dyskografia: "Mikołajki Folkowe '93" MC, Folk Time 1994; "Internationales Maultrommel Festival Molln '98" CD; "IV International Jew's Harp Festival 2002" DVD, Flesberg.

 

Ani Drgnieistniejąca w latach 1996 - 1997 kontynuacja lubelskiego zespołu Dzieci Piły, który założył Michał Urban zainspirowany twórczością Hasło w Encyklopedii Polskiego Folku Orkiestry św. Mikołaja. Nazwa kapeli wywodzi się z ludowej opowieści o koguciku i kurce. Kabaretowy styl prezentacji tego utworu zapewnił grupie III nagrodę w konkursie "Scena Otwarta" Festiwalu Muzyki Ludowej "Mikołajki Folkowe" w Lublinie w 1996. W zespole tym debiutowała Magdalena Sobczak, znana między innymi z grupy Hasło w Encyklopedii Polskiego Folku Swoją Drogą i Hasło w Encyklopedii Polskiego Folku Kapeli ze Wsi Warszawa.

 

zoomAnia z Zielonego Wzgórzagrupa powstała jesienią 2000 przy Akademickim Centrum Kultury UMCS "Chatka Żaka" w Lublinie, z inicjatywy Anny Kiełbusiewicz ( Hasło w Encyklopedii Polskiego Folku Orkiestra św. Mikołaja) oraz Grzegorza Lesiaka ( Hasło w Encyklopedii Polskiego Folku Do Świtu Grali, Hasło w Encyklopedii Polskiego Folku Orkiestra św. Mikołaja). Przez zespół przewinęło się wielu muzyków, między innymi Dorota Piątek (instrumenty perkusyjne) i Przemysław Łozowski (trąbka). Działalność grupy była kontynuacją solowej drogi Anny Kiełbusiewicz, znanej z niezwykłych interpretacji ludowych pieśni śląskich. Artystka przez szereg lat poszukiwała tematów ludowych w starych śpiewnikach. Talent i temperament sprawiły, że przy skromnym akompaniamencie gitary utwory pierwotnie surowe, zaśpiewane przez Annę Kiełbusiewicz nabierały nowej energii. Pieśni uzyskiwały charakterystyczny klimat, nietypowe melizmaty, często nową melodię i rytm. Wraz z powstaniem zespołu wzbogacone zostały o nową przestrzeń i nowe pomysły aranżacyjne. Kapela prezentowała akustyczną muzykę będącą niespotykaną fuzją folku, jazzu, ballady i muzyki improwizowanej. Na repertuar zespołu składały się głównie energetyczne piosenki w klimacie reggae, zagrane z jazzowym zacięciem oraz niezwykle urokliwe i mało znane polskie ballady. Zespół otrzymał I nagrodę na Festiwalu Muzyki Folkowej Polskiego Radia Hasło w Encyklopedii Polskiego Folku "Nowa Tradycja" w 2001. We wrześniu tego samego roku Ania z Zielonego Wzgórza zarejestrowała materiał na debiutancką płytę w składzie: Anna Kiełbusiewicz, Grzegorz Lesiak, Wojciech Ostaszewski (saksofon tenorowy), Jacek Dejneka (kontrabas), Michał Wojda (instrumenty perkusyjne). Płyta została nagrana, w ciągu dwunastu godzin (sic!), w Warszawie, w Polskim Radiu, a wydana w grudniu 2003. Zawiera siedem utworów, w których główny akcent położono na śpiew i saksofon. Zespół przestał istnieć wraz ze śmiercią wokalistki Anny Kiełbusiewicz (zmarła 21 grudnia 2003, w wyniku obrażeń odniesionych w wypadku samochodowym; miała niespełna trzydzieści lat). Dyskografia: "Ania z Zielonego Wzgórza" CD, Firma Fonograficzna Konador 2003.
www.azzw.com MP3

 

Arcachzespół ormiańskiej muzyki ludowej. Grupa działała od 1994 przy Ośrodku Kultury w Podkowie Leśnej. Powstała z inicjatywy Bakrata Abramjana i dyrektora ośrodka Piotra Mincla. Jej nazwa jest ormiańskim określeniem regionu Górnego Karabachu. Zespół tworzyli Ormianie czekający na przyznanie im w Polsce statusu uchodźcy. Grupę tworzyli - Bakrat Abramjan (bębny), Karen Mikaeljan (bębny), Howik (duduk), Hakob (akordeon), Sako (śpiew). W repertuarze zespół miał pieśni i tańce ormiańskie z terenu Górnego Karabachu. W 1997 wziął udział warszawskim festiwalu Hasło w Encyklopedii Polskiego Folku "Wspólnota w Kulturze" oraz w Hasło w Encyklopedii Polskiego Folku "Mikołajkach Folkowych". Formacja przestała istnieć około 1999.

 

zoomArchintagrupa akustyczna grająca folk abstrakcyjny, muzykę miejsc i klimatów, odgłosów natury. Echa pierwiastka ludowego nakładają się tu na wyraźne odniesienie do muzyki minimalistycznej. Zespół rezygnuje z przekazu werbalnego na rzecz uniwersalnego języka muzyki. Repertuar zespołu stanowią oryginalne kompozycje wokalistki Grażyny Jasman, którym ostateczny kształt nadaje wspólna praca i temperament grupy. Formacja powstała w Łodzi w 1996. Niektórzy jej członkowie współpracowali ze sobą wcześniej przy realizacji solowych projektów. W 1996 (w kilka miesięcy po założeniu grupy) zespół podjął współpracę z teatrem Łódzka Scena Plastyczna "Studio 03" Pawła Nowakowskiego, ilustrując swoją muzyką spektakl "Światło Ziemi". Pierwszy duży koncert miał miejsce w Łodzi (1996), w ramach akcji "Ratujmy Tatry", poświęconej idei niedopuszczenia do organizacji zimowych igrzysk olimpijskich na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego w 2006. W lipcu 2000 roku zespół Archinta nagrał w studio materiał na kolejną płytę, która nie została wydana. W nagraniach uczestniczyli Grażyna Jasman, Janusz Reichel, Grzegorz Gyczew. Po nagraniu tego materiału grupa przestała istnieć. Klimat muzyki Archinty jest częściowo obecny w późniejszym solowym projekcie kompozytorki i wokalistki tej grupy Grażyny Jasman. Pod nazwą Yori artystka nadal komponuje i nagrywa swoje utwory w których nie tylko śpiewa ale też programuje komputer i gra na instrumentach. Archintę tworzyli - Grażyna Jasman - żona Janusza Richela (głos, instrumenty klawiszowe, gitara elektryczna, akordeon), Janusz Reichel (gitara klasyczna, głos), Paweł Czuba (bęben, tamburyn, głos), Tomasz Ogrodowczyk (bas); od 1998 na gitarze basowej zaczął grać Grzegorz Gyczew. Zespół w 1997 i 1998 nagrał, a wydał w 1999, kasetę "Intus". Były to pierwsze oficjalne nagrania grupy, choć muzyka Archinty po raz pierwszy została zarejestrowana na kasecie "Heladi" (przeznaczonej do celów promocyjnych). Janusz Reichel - adiunkt w Katedrze Filozofii Ekologicznej na Wydziale Organizacji i Zarządzania Politechniki Łódzkiej. Autor licznych artykułów, które publikował między innymi na łamach "Zielonych Brygad", "Rosynanta", "Toposu", "Maci Pariadka", "Dzikiego Życia", "Lidera". Był wiceprezesem Międzyuczelnianego Lobby Ekologicznego w Łodzi i redaktorem naczelnym "Zielonej Łodzi". Rozpoczął muzykowanie we wczesnych latach 80. ubiegłego wieku. Grał wtedy w nowosądeckich zespołach - nowofalowym EGO 4.5 oraz awangardowym NO. Kolejnym rozdziałem w twórczości był założony w 1986 punkowy zespół Zima, który działał z przerwami do 1991. Po grupie pozostały nagrania wydawane na kasetach, w trzecim obiegu. Podczas koncertów i w nagraniach Reichel powraca czasem do piosenek Zimy, wśród których wiele zachowuje aktualność. Od 1991 rozpoczął indywidualną drogę artystyczną. W latach 1993 - 1994 współpracował z grupą Atman. Jedną z jego piosenek umieścił na płycie "Mam kły, mam pazury" (1996) zespół Dezerter. Piosenki Janusza Reichela trudno jest określić jednym wspólnym mianem. Są to zwykle akustycznie wykonane kompozycje, z bardzo oszczędnym akompaniamentem. Na koncertach, od 1997, można usłyszeć go także z gitarą elektryczną. Dyskografia: "Intus" MC, W Moich Oczach 1999. www.reichel.band.pl

 

Arenosazespół działający od połowy 2000. Jego członkowie łączą fascynację śpiewem polifonicznym i bogatą tradycją gitarową Ameryki Łacińskiej. Grupa inspiruje się gównie ludową muzyką z Argentyny. Główną postacią zespołu jest Tomasz Kaszubowski, absolwent Akademii Muzycznej w Warszawie (pod kierunkiem prof. Ryszarda Bałuszki). Kaszubowski, poza wykonywaniem programu solowego, współpracuje na stałe z wieloma wykonawcami muzyki klasycznej i rozrywkowej - duety gitarowe z Tomaszem Szcześniakiem, Pawłem Nawarą i Krzysztofem Jagodzińskim; trio latynoamerykańskie Los Navarros; zespół poezji śpiewanej Anny Korybut Daszkiewicz; zespół muzyki latynoskiej El Camino.MP3

 

zoomArs Nova - istniejący od 1981 i kierowany przez Jacka Urbaniaka zespół instrumentów dawnych Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego. Grupa specjalizuje się w muzyce europejskiej XIII-XVI stuleci i uważana jest za jedną z czołowych tego rodzaju w Polsce. Zespół występował w najważniejszych salach koncertowych w kraju i zagranicą (m.in. podczas festiwali w Holandii, Rosji, Francji, Niemczech, Szwecji, na Białorusi i Węgrzech). Oprócz nagrań i koncertów wykonuje też koncerty-spektakle współpracując z uznanymi aktorami. Ma w repertuarze kompozycje współczesne, napisane specjalnie dla siebie oraz utwory wykorzystujące oryginalne brzmienie instrumentów dawnych. Zespół otrzymał prestiżową nagrodę fonograficzną "Fryderyk" '96 za płytę z muzyką polskiego renesansu "Melodie na psałterz polski Mikołaja Gomółki", a także sześciokrotne do niej nominacje. Bliższe zainteresowanie muzyków Ars Novy polskim folklorem muzycznym rozpoczęło się od spotkania Hasło w Encyklopedii Polskiego Folku Apolonii Nowak z Kurpi w 1992. Urbaniak (miłośnik zwłaszcza tradycji orientalnej i muzyki klasycznej inspirowanej folklorem) usłyszał ją na koncercie dla młodzieży w Filharmonii Narodowej w Warszawie. Zwrócił uwagę na jej solowy śpiew, barwę i potęgę głosu oraz wyważony sposób zachowania się na scenie. Apolonia Nowak podczas sesji w domu lidera Ars Novy nagrała na dyktafon 45 pieśni. Z nagrań tych stworzono kolekcję 20 najstarszych utworów o niebanalnej melodyce. Następnie Urbaniak i członkowie zespołu (Paweł Iwaszkiewicz, Tadeusz Czechak, Ryszard Borowski, Marcin Zalewski, Agata Sapiecha) dokomponowali stylową szatę dźwiękową w oparciu o brzmienie dawnych instrumentów. Programem tym zainteresowała się firma fonograficznej Jam i zaproponowała w koprodukcji z Polskim Radiem wydanie płyty kompaktowej. Nagrania miały miejsce w lipcu 1992. Do wydania materiału jednak nie doszło, gdyż firma Jam przestała istnieć. Wówczas nagrano 13 utworów, które pojawiały się od czasu do czasu na antenie radiowej. Po raz drugi dokonano rejestracji w lutym 1994 w studiu Polskiego Radia. Tym razem obok utworów śpiewanych z zespołem Apolonia Nowak wykonała kilka pieśni a capella; nagrano też parę utworów instrumentalnych. Materiał zyskał już bardziej rozbudowaną i fantazyjną oprawę. W październiku 1995 grupa dokonała kolejnych nagrań z kurpiowską śpiewaczką na zamówienie firmy fonograficznej Dux. Pieśni zarejestrowano w akustyce kościoła gotyckiego Najświętszej Maryi Panny w Warszawie, a zamieszczono na płycie "Zaświeć niesiądzu" w 1996. Nagrań dokonano w składzie: Agata Sapiecha - fidel, rebec, mazanki; Małgorzata Feldgebel - fidel; Joanna Nogal - fidel; Marcin Zalewski - viola da gamba, lutnia, okaryna; Tadeusz Czechak - psałterium, harfa gotycka, lutnia, bęben; Czesław Pałkowski - flety, okaryna, lira korbowa; Marcin Domżał - kieliszki, gwizdek; Jacek Urbaniak - pomort, róg, comamuse, flety. Na płycie znalazły się utwory a capella, wokalno-instrumentalne i instrumentalne opracowane przez Tadeusza Czechaka, Ryszarda Borowskiego, Marcina Zalewskiego, Agatę Sapiechę i Jacka Urbaniaka. Pierwszy publiczny koncert Ars Novy z kurpiowskimi pieśniami miał miejsce w czerwcu 1994 w studiu koncertowym Polskiego Radia im. W. Lutosławskiego na otwarciu Radiowego Centrum Kultury Ludowej (był transmitowany przez radiowy Program Pierwszy). Kolejny koncert z Apolonią Nowak odbył na w 1994 na "Mikołajkach Folkowych" w Lublinie. Tam też po raz pierwszy zespół grał z nagłośnieniem (rzecz rzadka w przypadku muzyki dawnej). W 1995 do ważniejszych występów doszło na Festiwalu Europejskiej Unii Radiowej w Zakopanem i na festiwalu "Pieśni Naszych Korzeni" w Jarosławiu. Ars Nova koncertowała z programem pieśni kurpiowskich także na warszawskim Zamku Królewskim i w łomżyńskiej wsi Lubiejewo w czasie dożynek. W 1997 powstał nowy projekt muzyczny - dotyczący pieśni sefardyjskich. Solistką i współtwórcą tego pomysłu była Jadwiga Teresa Stępień, absolwentka Akademii Muzycznej w Warszawie. Artystka miała za sobą wiele doświadczeń z wykorzystywaniem muzyki hiszpańskiej (została laureatką m.in. specjalnej nagrody konkursu w Barcelonie za wykonanie pieśni hiszpańskich). W 1998 Urbaniak ponownie zaprosił Apolonię Nowak do współpracy, już w odmiennym projekcie. Z okazji Roku Mickiewiczowskiego postanowił przywrócić pieśni śpiewane "na wschód od Wisły", których słuchać mógł młody wieszcz. W tym programie obok pieśniarki z Kurpi udział wzięła polska śpiewaczka z Wilna Maria Krupowies, wykonując polskie, białoruskie, litewskie i żydowskie pieśni z Kresów. Od 1999 zespół zaczął interesować się spuścizną Oskara Kolberga, szczególnie tą poświęconą Mazowszu. Wtedy powstały projekty "Kolbergiana", "Tria kolbergowskie", "Anatomia kobyły". W październiku 2000 Ars Nova wzięła udział w uroczystym koncercie "Kolbergiana" Radiowego Centrum Kultury Ludowej w studiu koncertowym Polskiego Radia, uświetniającym rok jubileuszowy Oskara Kolberga. Tym razem skład zespół został poszerzony, a solistką była Apolonia Nowak. Nuty wykonywanych utworów zostały opublikowane w wydawnictwie Travers "Kolbergiana". W marcu 2002 Trio Ars Nova (w składzie: Marcin Zalewski - gitara romantyczna; Krzysztof Owczynik - flety proste; Jacek Urbaniak - flety proste, pomort, gemshorn, cornamuse) nagrało dla Radiowego Centrum Kultury Ludowej 11 triów opartych na tematach zaczerpniętych ze zbiorów Oskara Kolberga dotyczących Mazowsza. Kolejną płytą poświeconą folklorowi okazała się "Anatomia kobyły", nagrana w czerwcu 2002 w studiu Polskiego Radia w Warszawie. Oprócz Apolonii Nowak wystąpił na niej Paweł Majewski, muzyk ludowy z Kadzidła - śpiewający i grający na bębenku w tradycyjnej kapeli kurpiowskiej. Opracowania pieśni o koniu - których autorami byli Jacek Urbaniak i Krzysztof Owczynik - ewoluowały w stronę muzyki współczesnej. Charakter opracowań Owczynika określić można jako bardzo metryczny i dysonansowy, zaś opracowania Urbaniaka jako romantyzujące i śpiewne. Sam Urbaniak określił ten rodzaj muzyki jako folk filharmoniczny. W 1995 Ars Nova wraz z Apolonią Nowak otrzymała nagrodę "Brązowego Niedźwiedzia" na festiwalu nagrań radiowych w Szanghaju, na którym reprezentowała Polskę, obok nagrań Symfonii Varsovia. W 1996 Apolonii Nowak i Jackowi Urbaniakowi przyznano nagrodę Prezesa Polskiego Radia za nagrania pieśni kurpiowskich, Jacek Urbaniak w 2002 został wyróżniony odznaczeniem "Zasłużonego dla Warszawy". Dyskografia: "Musique a la chapelle des Jagiellons" CD, Accord 1990; "Petrus de Grudziądz" CD, Accord 1991; "El Llibre Vermell" CD, Jam 1991; "Na dworze Zygmuntów" MC, Arche 1994; "Mikołaj z Radomia - dzieła wszystkie" CD, MC, Dux 1995; "Muzyka na Wawelu" CD, MC, Dux 1995; "Zaświeć niesiądzu - pieśni kurpiowskie Apolonii Nowak" CD, MC, Dux 1996; "Melodie na psałterz polski - Mikołaj Gomółka - Jan Kochanowski" CD, Dux 1996; "W Dzień Bożego Narodzenia" (z Łucją Prus) CD, Polnet 1996; "Millenium Sancti Adalberti-Wojciechi" CD, Polskie Radio 1997; "Przenikanie" MC, Dux 1998; "Bogurodzica. Hymny, sekwencje, utwory wielogłosowe polskiego średniowiecza" CD, Tonpress, Czas Kultury, Dux 1997, 2000, 2003; "Najpiękniejsze kolędy" (z Apolonią Nowak) CD, MC, Polskie Nagrania Edition 1997; "Pieśni sefardyjskie" (z Jadwigą Teresą Stępień), CD, MC, ZPR Records 1997; "Romantyczność, w 150 rocznicę śmierci Adama Mickiewicza" CD, Dux, Polskie Radio Białystok 1998; "Andrzej Hiolski śpiewa kolędy" CD, Silva Rerum 1998; "Muzyka Jagiellonów - Rękopis Krasińskich", CD, Travers 2001; "Anatomia kobyły. Kurpiowskie i mazowieckie piosenki ludowe na dawnych instrumentach" (z Apolonią Nowak i Pawłem Majewskim) CD, Travers 2002; "Muzyka Piastów Śląskich" CD, Travers 2003/2004; "Rudolphina - skarby Legnicy" CD, Dux 2004; "Jezusa Judasz przedał - staropolskie pieśni wielkopostne" CD, Dux 2004; "Tańce renesansowe - Niderlandy 1611, Cornelius Schuyt" CD, Travers 2004.

 

zoomAsunta - zespół założony przez Sławomira Gołaszewskiego ( Hasło w Encyklopedii Polskiego Folku Gołaszewski Sławomir ) filozofa, poetę, kompozytora, muzyka i dziennikarza, propagatora kultury alternatywnej w Polsce. Grupa po raz pierwszy pojawiła się na scenie pod koniec lat 80. Współpracowali z nią Robert Brylewski, Antoni Paszkiewicz i inni. Przez kilka lat otwierała swym występem "Muzyczny Camping" w Brodnicy; zdarzyło jej się też dokonać prezentacji w Jarocinie. Program przygotowany w Drugim Studiu Wrocławskim w dość krótkim czasie przerodził się w ciąg prac artystyczno-badawczo-kulturowych, którego efektem stały się sesje nagraniowe, utrwalone jako "Asunta i Zielone Dzieci". Zespół przekształcił się w grupę warsztatową, biorącą udział w seminariach, występującą w galeriach i grającą w naturalnych przestrzeniach bez transmisji i nagłośnienia. W okresie prac laboratoryjnych i studiów o charakterze multimedialnym zespół uświetniał swymi pokazami wernisaże, a związani z nim artyści próbowali wcielać się w najprzeróżniejsze role z pogranicza teatru i performance'u. Najlepszym projektem tego okresu był cykl spotkań seminaryjno-warsztatowych "Ludowe źródła kultury popularnej i masowej", zorganizowany w Olsztynie w 1990. Inne znaczące realizacje to udział w spotkaniach "Widzialne - Niewidzialne" pod artystyczną opieką prof. Janusza Boguckiego, "impreza" i "miejska kolęda" (projekty prof. Jana Rylke) oraz udział w celebracjach Dnia Ziemi (m.in. w Wolimierzu). Z tamtego okresu pochodzi także cały szereg materiałów dokumentacyjnych i teoretycznych, publikowanych m.in. przez "Arche" oraz "Miesięcznik trochę inny" ("Sztuka źródeł", "Ekologia dźwięku", "Wstęp do etnozofii", "Media i właściwości", "Syndrom Frankensteina" i inne). Efekty muzycznych prac studyjnych znalazły się natomiast na zarejestrowanych w tym czasie ośmiu albumach. Po koniec lat 90. grupa powróciła do formuły parateatralnej spektaklem "Wewnętrzny Wędrowiec - Inner Viator''. Muzyka zespołu to wypadkowa poszukiwań jego twórców i autorów. Na repertuar składają się fragmenty odnajdywanych partytur z epoki romantyzmu oraz różne elementy muzyki pogranicza światów i czasów. Grupa ujawnia ogromną różnorodność źródeł inspiracji, bazując na europejskiej klasyce i millenarystycznej perspektywie odkrywanej we współczesnej fonosferze. Nieobce są jej też doświadczenia i eksperymenty biofoniczne z zakresu ograniczonych sposobów komunikacji, harmonizacji przestrzeni i synchronizacji brzmienia. W swych ostatnich dokonaniach, zbliżając się do nurtu minimal art, nie rezygnuje jednak z frenetycznej ekspresji, oraz kosmopolitycznych inklinacji, jakie przejawiała i u początków swej artystycznej drogi. Według samych artystów słowem określającym tę muzykę jest "nadromantyczność". Dyskografia: "Landscapes" MC, FLY Records 1996; "Path Ani" MC, Międzynarodowa Konferencja Transpersonalna w Warszawie 1997; "Ziemia - jest! Koncert" (wspólnie z Ewą Braun, Wolnym Tybetem, Wszystkimi Wschodami Słońca), Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi 1998; "Tibet For Free!" MC, Guernica Projekt 1997; "Asunta Ambient'all For Sky", MC Annopol Trzy; "Transfiguracja" CD, Hey Joe 1999; "Aura" MC, Hey Joe 1999; "Maxidub Transglobal Message" MC, Folk Time 1999; "Astralis" CD, Nefryt 2000; "Landscape" CD, Nefryt 2001. Oprócz tego ukazały się nagrania zespołu wydane własnym sumptem, m.in. z koncertu z cyklu "Muzyka, jakiej świat nie widzi" w Gorzowie Wielkopolskim, "Forgotten Elements - Fragmenty Pieśni", "Metydacje".

 

zoomAtman (Teatr Dźwięku Atman) - zespół założony w 1975 w Krakowie przez ówczesnych studentów - Hasło w Encyklopedii Polskiego Folku Marka Styczyńskiego i Jacka Zadorę. W późniejszym czasie do grupy dołączyli Piotr Kolecki oraz Marek Leszczyński. Grupa miała otwartą formułę i do zasadniczego składu (na dłużej lub krócej) włączano wielu chętnych, często zainteresowanych także plastyką lub tańcem. W latach 1976-1978 z zespołem występowały m.in. Zofia Pstrucha, jedna z pierwszych tancerek uprawiających klasyczny taniec indyjski i Bożena Hordziej (grająca na skrzypcach). W latach 80. XX wieku Atman współpracował z amerykańską tancerką i performerką Almą Yoray. Nazwa grupy wywodzi się z sanskrytu (oddech, duch, jaźń) - w religijno-filozoficznej myśli indyjskiej wyraża fundamentalne "ja", najgłębszą, duchową istotę bytu ludzkiego. Przez pewien czas grupa stosowała nazwę 18 września Atman, a później Teatr Dźwięku Atman. Do 1981 zespół działał jako artystyczna grupa studencka (stałe próby kolejno w klubie AR "Pod Budą", klubie PK "Pod Przewiązką" i klubie "Pod Jaszczurami") eksperymentując wśród obrazów-znaków prof. Andrzeja Szyszko-Bohusza, scenografii z elementów naturalnych, łącząc muzykę z tańcem i mową. W 1982 grupa przeszła na zawodowstwo i już jako trio (Styczyński, Leszczyński, Kolecki) trwała w niezmiennym składzie aż do zakończenia działalności, wspomagana w nagraniach przez grono stałych współpracowników - Tomasza Radziuka (gitary basowe), Tomasza Gulińskiego (instrumenty perkusyjne, śpiew alikwotowy), Hasło w Encyklopedii Polskiego Folku Annę Nacher (śpiew) , Hasło w Encyklopedii Polskiego Folku Sławomira Gołaszewskiego ( Hasło w Encyklopedii Polskiego Folku Asunta ) (klarnet, instrumenty perkusyjne) . Ze względu na ówczesne miejsce pierwszej pracy Marka Styczyńskiego, od 1982 do 1985, siedzibą formacji został Słupsk i tamtejszy Miejski Ośrodek Kultury. W słupskim MOKu Atman salę prób dzielił z punkowym Karcerem, co zaowocowało stworzeniem pobocznego, efemerycznego projektu "Komitet" (Styczyński, Radziuk, Lao, Dudziński), który udanie zadebiutował na warszawskim festiwalu "Poza Kontrolą". W tym okresie pojawiły się pomysły organizacji warsztatów, do których grupa nawiązała w 1994 cyklem warsztatów Hasło w Encyklopedii Polskiego Folku "Gadająca Łąka". Wówczas także Atman utrzymywał artystyczne kontakty z muzykami z formacji Karcer i Totart. Od 1985 Atman zakończył współpracę z MOK w Słupsku i dzielił siedzibę pomiędzy leśniczówkę Leszczyńskiego w Liciążnej koło Tomaszowa Mazowieckiego i dom Styczyńskiego w Nowym Sączu. W tych latach miała miejsce współpraca z Ośrodkiem Teatralnym "Warsztatowa" w Tarnowie, który zapewniał artystyczny impresariat i był współorganizatorem projektów przygotowywanych przez zespół lub w kooperacji z innymi grupami artystycznymi (m.in. udział w międzynarodowym projekcie i spektaklu "Droga do Delf"). W tym też czasie Styczyński grał z warszawskim zespołem Hasło w Encyklopedii Polskiego Folku Raga Sangit ( Hasło w Encyklopedii Polskiego Folku Pomianowska Maria ) ( Hasło w Encyklopedii Polskiego Folku Zespół Polski ) i nagrał z nim płytę winylową "Rada Sangit" ("Muzyka z Księgi"; Polskie Nagrania 1989). Od 1995 grupa grała w rozszerzonym składzie - Styczyński (instrumenty dęte z Azji, Australii, Europy, instrumenty perkusyjne, głos), Kolecki (12-strunowa gitara akustyczna, gitara dwugryfowa, instrumenty perkusyjne), Leszczyński (cymbały polskie, instrumenty perkusyjne); Guliński (śpiew alikwotowy), Nacher (głos, instrumenty perkusyjne) i Radziuk (gitara basowa). W styczniu 1998 Marek Styczyński rozwiązał zespół. Muzycy od tej pory kontynuowali działalność w Projekcie Karpaty Magiczne (Nacher, Styczyński, Radziuk) ( Hasło w Encyklopedii Polskiego Folku Karpaty Magiczne ) i Pathman (Kolecki i Leszczyński, inni muzycy) ( Hasło w Encyklopedii Polskiego Folku Pthman ). Formacja Atman działała w niezależnym obiegu kultury i zajmowała się m.in. organizacją warsztatów oraz wydawnictwami muzycznymi (seria kaset FLY Music i kooperacja z wydawnictwem OBUH). Dla tych przedsięwzięć w 1990 muzycy założyli własną firmę - Pracownia Promocja Kultury Ekologicznej, która stała się fundamentem działalności zespołu na scenie niezależnej. W ramach serii promocyjnej Pracowni, oprócz kaset grupy Atman ukazały się także dokonania muzyczne Janusza Reichela, Sławomira Gołaszewskiego i Anny Nacher oraz muzyka liturgiczna z Tybetu, Nepalu i Buriacji. W latach 1996-1998 Atman (w osobach Styczyńskiego i Nacher - impresariat, prowadzenie firmy oraz Leszczyńskiego - współorganizacja i kontakty miejscowe) organizował festiwal Hasło w Encyklopedii Polskiego Folku "Muzyka w Krajobrazie", jeden z nielicznych festiwali prezentujących muzykę awangardową i improwizowaną. Ostatnie dwie edycje Festiwalu zorganizowane przez Nacher i Styczyńskiego po rozwiązaniu zespołu, odbyły się w Inowłodzu i Nowym Sączu (1999 i 2000). Ostatnia, piąta edycja zaprezentowała po raz pierwszy w Polsce - koncert Ivy Bittowej z zespołem Cikori, a także szwajcarską formację Naturton i polskie grupy niezależne m.in. Spear i Job Karma. Muzykę Atmana umieszcza się w nurcie szeroko pojętej psychodelii - od ambient po psychedelic folk. Zespół zawsze był wierny brzmieniu akustycznemu, wzbogaconemu przez unikatową kolekcję instrumentów z Indii, Nepalu, Tybetu, Azji Centralnej, Bałkanów, Australii, zgromadzoną przez Marka Styczyńskiego oraz instrumentów zrekonstruowanych na podstawie rodzimych tradycji. Obecnie kolekcja instrumentów mieści się w Galerii Stary Dom w Nowym Sączu. W instrumentarium grupy znalazły się flety, cytry, cymbały, skrzypce, gitary, mandolina, bębny tabla, ksylofony. Atman koncertował m.in. na Słowacji, Węgrzech, Litwie, w Niemczech, Czechach, Szwajcarii, Belgii, we Włoszech. Pierwsza profesjonalna sesja nagraniowa grupy Atman, zorganizowana przez Wojciecha Ossowskiego, odbyła się w 1988 w Warszawie (materiał niewydany). Wybrana dyskografia: "...jak rozrzucone po ziemi kamienie..." MC, FLY Music 1991; "Brown Session" MC, FLY Music 1991; "Soundreams" MC, FM 1992 (ścieżka dźwiękowa do spektaklu "Teatru Snów"); "Personal Forest" MC, FLY Music 1993; "Gadająca Łąka" MC, FM 1994; "Tradition" MC, FM 1996; "Save the Earth" EP, Drunken Fish Records, USA; "Personal Forest" LP, Lollipop Shop 1994, Niemcy; "Soundreams" CD, Obuh Records 1994; "Personal Forest" CD, DFR 1997, USA; "Ovoo" CD, Naturtonmusik 1998, Szwajcaria, "Tradition" CD, DFR 1999, USA. www.rhplus.ceti.com.pl/pracownia/atman

 

www.gadki.lublin.pl www.gadki.lublin.pl/encyklopedia do góry
wstecz