Artykuł zamieszczony w numerze 26 / 1999/2000


Sławomir Browkin

Muzyka dawnej Hiszpanii


W Teatrze Małym 20 stycznia 2000 roku w cyklu "Koncerty" odbył się recital Anny Jagielskiej (śpiew, tłumaczenie tekstów) z towarzyszeniem Marka Toporowskiego (klawesyn, aranżacje). Na program koncertu złożyły się utwory starohiszpańskie, począwszy od średniowiecza przez barok i renesans, a na pieśniach sefardyjskich kończąc. Można je odnaleźć we współczesnej, żywej i przekazywanej dalej tradycji ludowej. Nawet klawesyn można wywieść od lutni, cytry i harfy - instrumentów szeroko znanych wcześniej.

W pierwszej części występu zawarte były kompozycje dawniejsze o charakterze dworskim, melodyką wskazujące jednak na pierwowzory gminne. W drugiej zaś pieśni Żydów sefardyjskich pełne poezji i mądrości wprost z życia zaczerpniętych. Obydwoje artyści opanowali swą sztukę w stopniu wirtuozowskim, co stwarza ucztę dla duszy i dla umysłu, bo inspiruje do rozważań nad dotychczasowym życiem, dając zarazem przyjemność w obcowaniu z nią.

Okazało się, że brzmienie klawesynu może zawierać w sobie pełnię doznań przy umiejętnej aranżacji utworu. Tak samo, jak i żywe, przejmujące śpiewanie w dialekcie odległego języka. Komunikatywność przekazu jest dosłowna. Mniej ważne staje się rozumienie słów, bo pomost budowany jest dźwiękiem, wibracją i barwą - atmosferą koncertu.